วัดศรีมุงเมือง

          วัดศรีมุงเมือง ตั้งอยู่เลขที่ ๘๑ บ้านใหม่ หมู่ที่ ๕ ตำบลหลวงเหนือ อำเภองาว จังหวัดลำปาง สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ ๒๑ ไร่ ๑ งาน ๔๐ ตารางวา ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๑๕ เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๒๐

              หลังจากฝ่ายเจ้าไชยสิริแห่งอาณาจักรหิรัญโยนก เชียงแสน ได้อพยพหนีภัยจากการรุกรานของพระเจ้าเสือขวัญฟ้าลงมาทางตอนใต้โดยยึดลำน้ำสำคัญ  ๒ สาย ได้แก่  อพยพลงมาตามลุ่มลำน้ำแม่ยมสายหนึ่ง และอพยพลงมาตามลุ่มลำน้ำแม่งาวสายหนึ่ง ในส่วนของผู้คนที่อพยพลงมาตามลำน้ำงาวนั้น ก็พากันอพยพตามลำน้ำเรื่อย ๆ ไป กระทั่งมาถึงดอยเตี้ย ๆ ใกล้ฝั่งแม่น้ำงาวซึ่งเป็นที่ราบสูงมีบริเวณกว้างขวาง เหมาะแก่การสร้างบ้านแปงเมือง จึงหยุดพำนักพักพลที่นั่น หัวหน้าคนไทยคนสำคัญของหมู่นี้มีนามว่า แสนเมือง เป็นเครือญาติของพ่อขุนงำเมืองเจ้าผู้ครองเมืองพะเยา เมื่อเลือกสรรได้ที่เหมาะสมแล้วก็สร้างคุ้มหลวงขึ้น ราวปี พ.ศ.๑๗๕๐ ที่สร้างเป็นที่สูงจึงเรียกว่า เวียงบน

                ต่อมาในราวปี พ.ศ.๑๗๘๐ นายแสนเมืองผู้เป็นหัวหน้าจึงเกณฑ์ชายฉกรรจ์ปั้นดินเผาอิฐเพื่อสร้างวัดวาอารามขึ้นบนดอยใกล้เคียงกันกับคุ้มหลวง ให้นามวัดนี้ว่า “วัดพระธาตุตุงคำ” (ธาตุ- เจดีย์, ตุง-ธง คำ- ทอง, หมายถึง วัดที่มีเจดีย์ปักธงทองไว้บนยอด) สมัยต่อมาได้เกิดภัยสงคราม (ศึกเงี้ยว – พม่า) ขึ้นทำให้บ้านเมืองระส่ำระสายประชาชนได้อพยพหนี ทำให้วัดรกร้างชำรุดทรุดโทรมขาดการบูรณะซ่อมแซม จนเห็นอิฐสีแดงที่ก่อเจดีย์ คนรุ่นหลังมาพบวัดร้างเห็นแต่เพียงเจดีย์สีแดง จึงเรียกติดปากว่าวัดเจดีย์แดง และต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๗๓ ชาวบ้านได้ขึ้นมาตั้งรกรากใหม่ และได้ร่วมกับจองตะก่าส่างโต รัตนคำมนต์ และขุนเหนือนรกานต์ ซึ่งเป็นกำนันในสมัยนั้น ช่วยกันบูรณะวัดและองค์พระธาตุขึ้นใหม่ โดยใช้เวลาในการบูรณะประมาณ ๕ ปี และทำพิธียกฉัตร เมื่อวันที่ ๑๘ ตุลาคม ๒๔๗๘ และเรียกชื่อหมู่บ้านว่า บ้านใหม่ และเปลี่ยนชื่อวัดใหม่ว่า

          วัดศรีมุงเมือง สืบมาตราบเท่าทุกวันนี้วัดศรีมุงเมือง จึงถือว่าเป็นวัดที่สร้างขึ้นเป็นวัดแรกของเมืองงาว และในทุกวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๕ เหนือ ( เดือน ๓ ใต้) ทางวัดได้จัดให้มีงานประเพณีสรงน้ำพระธาตุตุงคำขึ้นเป็นประจำทุกปี

{gallery}srimung{/gallery}